Pierwsze, kompleksowe badanie wzroku należy przeprowadzić u dziecka w wieku 3 lat. O ile specjalista nie zaleci inaczej, kolejne badania należy przeprowadzać co dwa lata. Ważne jest, aby optometrysta przeprowadzał badania oczu nawet wtedy, kiedy dziecko zacznie już chodzić do szkoły, gdzie wykonywane są przesiewowe badania wzroku. Badania te sprawdzają ostrość widzenia (czy dziecko widzi wyraźnie i ostro), ale zdrowe oczy to coś więcej niż po prostu ostre widzenie 20-20. Istnieją inne problemy ze wzrokiem, które dotyczą widzenia barw, akomodacji oraz zdolności śledzenia przedmiotów, których te badania nie obejmują.
Pierwsza wizyta dziecka u optometrysty bądź u lekarza może zaniepokoić dziecko. Wyjaśnienie mu, czego się może spodziewać podczas wizyty to świetny sposób, aby je uspokoić. Możesz: Czytać mu bajki, w których bohaterowie wybierają się do okulisty. Opisać zadania, o których wykonanie może zostać poproszone dziecko, np. patrzenie na obrazki lub tablicę literową. Przygotować je na potencjalną konieczność zakroplenia kropli do oczu przy jednoczesnym zapewnieniu, że nie będzie żadnych igieł. Wyjaśnić, że nie ma żadnych nieprawidłowych odpowiedzi na pytania optometrysty. Dobre nawyki wzrokowe powstają wcześnie. Znajdź specjalistę dla dziecka lub poproś swojego specjalistę o więcej wskazówek.
Podstawowe badanie okulistyczne trwa około 10-20 minut. Zwykle pacjent wchodzi jednak do gabinetu 2 razy, dlatego warto zarezerwować na wizytę ponad 30 minut wolnego czasu i nie umawiać się na nią np. w przerwie pomiędzy innymi ważnymi obowiązkami. W przypadku, gdy źrenice będą wolno rozszerzać się pod wpływem mydriatyków, wizyta w gabinecie okulistycznym może trwać nawet do godziny. Pierwszym badaniem jest badanie w lampie szczelinowej (biomikroskopie). Urządzenie to pozwala dokładnie ocenić stan przedniego odcinka oka. Okulista dokładnie ogląda brzegi powiek, spojówkę i rogówkę, tęczówkę aż po soczewkę. Badanie utrudnia makijaż oczu, dlatego przed wizytą w gabinecie panie powinny zrezygnować z tuszu, kredki i cieni do powiek. Kolejnym krokiem jest ocena stanu soczewki, ciała szklistego i siatkówki. W tym celu do oka lekarz aplikuje krople mediatryczne, które rozszerzają źrenicę. Źrenice pozostają rozszerzone przez około 2-3 godziny po badaniu, dlatego w tym czasie lepiej nie prowadzić samochodu. Do gabinetu najlepiej więc przyjechać środkami komunikacji miejskiej lub poprosić kogoś bliskiego, aby przywiózł nas na wizytę. Najlepiej zabrać ze sobą okulary przeciwsłoneczne, które założymy po wyjściu z gabinetu (zalecane są one przede wszystkim w słoneczne dni, ale dla bezpieczeństwa można je zakładać także przy bardziej pochmurnej pogodzie). Okulista wykonuje również badanie ostrości widzenia z bliska i daleka. Badanie przeprowadzane jest dla każdego oka oddzielnie i polega na odczytywaniu liter oraz cyfr ze specjalnej tablicy okulistycznej. Do tego badania nie trzeba szczególnie się przygotowywać, ale osoby z wadą wzroku powinny zabrać ze sobą okulary lub założyć soczewki kontaktowe noszone na co dzień. Kolejnym popularnym badaniem okulistycznym jest pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego. Wykonuje się go za pomocą tonometru. Tonometr pozwala określić, czy ciecz wodnista w gałce oka gwarantuje prawidłowe napięcie rogówki i soczewki. Podwyższone ciśnienie w oku podnosi ryzyko wystąpienia jaskry.